Muhasebede Envanter Nedir?

Değerli okurlar, muhasebede envanter nedir?  VUK’da envanter çıkarmak; ” bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve müfredatlı olarak tespit etmektir.” biçiminde tanımlanmıştır. Tanımda geçen “bilanço günü” kavramı envanterin çıkarıldığı hesap döneminin son gününü ifade etmektedir.

Gerek VUK’da yapılan tanım, gerekse TTK!daki açıklamalar dikkate alındığında envanter muhasebe kayıtlarının doğruluğunu tespit edebilmek için muhasebe dışında bu kayıtlardaki rakamların temsil ettikleri varlık ve borçların sayma, ölçme, tartma vs. suretiyle miktar olarak tespiti ve değerlemelerinin yapılarak parasal tutarlarının belirlenmesi işlemi  olarak tanımlanabilir. Burada tanımlanan fiziki (fiili) envanterdir.  Envanter kaydi olarak da yapılabilir. Kaydi envanter, işletmenin varlık ve borçlarının miktar ve değerlerinin kayıt ve belgeler üzerinden tespit edilmesi işlemidir.

Dönem sonunda yapılan envanter işlemleri, envanter çıkarma ve envanter ile ilgili yukarıda yapılan tanım ve açıklamalarda ifade edilen işlemlerden daha geniş kapsamlıdır. Envanter dönemlerinde yapılan işlemleri kapsayacak şekilde envanter işlemleri, saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle işletmenin varlık ve borçlarının miktar ve değerlerinin kesin bir şekilde tespit edilmesi ve elde edilen sonuçlara göre gerekli tanımlama, düzeltme ya da iptal kayıtlarının yapılarak hesap kalanlarının işletmenin gerçek finansal durumunu göstermesinin sağlanması ve gerçek faaliyet sonucunun tespit edilmesi işlemi olarak tanımlanabilir. Bu tanımdan da anlaşıldığı gibi envanter işlemleri aşağıdaki faaliyetlerden oluşmaktadır.

  • Varlık ve borçların miktar olarak belirlenmesi,
  • Varlık ve borçların değerlenmesi,
  • Hesap kalanlarının envanter sonucunu gösterecek şekilde gerekli tamamlama, düzeltme ya da kayıtlarının yapılması

Dönem sonunda düzenlenen finansal tablolarda sunulan bilgilerin doğru ve güvenilir olması için dönem içinde yapılan kayıtların envanter sonuçlarına göre düzeltilmesi gerekir. Çünkü, dönem içinde   ortaya çıkan ekonomik olaylarla ilgili kayıtlar ne kadar düzenli olursa olsun hesapların dökümünü gösteren genel geçiçi mizanda yer alan hesap kalanları ile  işletmenin gerçek varlık, kaynak, gelir ve giderleri arasında farklılıklar olabilir. Bu farklılıklar, işletme içinde ya da dışında ortaya çıkan bazı faktörlerin işletme varlık ve borçlarını etkilemesinden kaynaklanabileceği gibi kullanılan muhasebe yöntemlerinden de kaynaklanabilir. Bundan dolayı gerek VUK gerekse TTK ‘da envanter çıkarma zorunluluğu getirilmiştir. Envanter işlemlerini gerektiren nedenlerden bazıları şöyledir.

  • Mal hareketleri aralıklı (dönemsel) envanter yöntemi kullanılarak muhasebeleştirildiğinde, “153 Ticari Mallar” hesabının kalanı mevcut mallatın değerini göstermez. Ayrıca, işletmenin en önemli gider kalemi olan satılan ticari mallar maliyeti de giderler arasında yer almaz.
    • Mal harekerti sürekli (devamlı) envanter yöntemine göre muhasebeleştirilmiş olsa bile, dönem içinde işletmenin mallarında fire,çalınma, fiyat düşmesi vb. nedenlerle ortaya çıkan değer azalışları sonucu “153 Ticari  Mallar” hesabının kalanı ticari malların değerini göstermeyebilir.
    • Örneğin para ve maddi duran varlıklar gibi mal dışında kalan diğer varlıklardan  da çeşitli nedenlerle gerçek değerleri ile hesaplarda görülen tutarlar arasında farklar bulunabilir.
    • Bazı alacakların tahsili şüpheli duruma düşmüş, bazılarının ise tahsil imkanı kısmen veya tamamen ortadan kalkmış olabilir.
    • Bono ve poliçe gibi senede bağlanmış alacak ve borçlar nominal ve tasarruf değerleri (peşin değerleri) farklı olabilir.
    • Kasada ve bankada bulunan  yabancı paralar ile yabancı para cinsinden alacak  ve borçlarda kurdan kaynaklanan değer değişiklikleri ortaya çıkabilir.
    • Değişken getirili menkul kıymet yatırımlarında alış bedellerine göre değer düşmeleri olabilir.
    • Amortismana tabi varlıklarda değer kayıpları oluşur.
    • Tahakkuk etmiş, ancak gelecek dönem veya dönemlerde tahsil edilecek gelirler ile ödenecek giderler bulunabilir.
    • Gelir ve gider hesaplarına kaydedilmiş ancak gelecek dönem veya dönemlere ait gelir ve giderler olabilir.
    • Ekonomik olaylardan bazılarının kayıtları unutulmuş, bazıları yanlış hessaplara kaydedilmiş ya da bazılaının kaydında da tutar hataları bulunabilir.
Muhasebede Envantenter Nedir?
Muhasebede Envantenter Nedir?

Yukarıda sayılan nedenlerden dolayı işletmenin gerçek varlık, kaynak, gelir ve giderleri ile kayıtlar arasında çıkan farklılıkların giderilerek kayıtların işletmenin gerçek faaliyet sonucunu, finansal durumunu ve finansal durumundaki değişiklikleri göstermesinin sağlanması envanter işlemlerinin amacını oluşturmaktadır.

 

Kaynaklar

Dönemsonu Muhasebe İşlemleri /Prof. Dr. Hikmet Ulusan / Ekin Yayınevi

 

 

Sitemizi sosyal medya hesaplarınızda paylaştığınız  için teşekkür ederiz.

Amortisman ve Yeniden Değerleme Hataları

Bilanço ve Gelir Tablosunu Etkileyen Muhasebe Hataları

Vektör Grafik: Vecteezy – Radiasa Tutorial Rti

 

 

Yazar Hakkında
Toplam 126 yazı
Türk Muhasebe
Türk Muhasebe
Yorumlar (Yorum yapılmamış)

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

×

Bir Şeyler Ara


error: Content is protected !!