İşletme Sermayesi Finansmanında Kaynak Seçimini Etkileyen Faktörler

Türk Muhasebe Ocak 13, 2025 Finans Merkezi 0 584 1189 kelime - 8 dakika5

Değerli okurlar, işletme sermayesi finansmanında kaynak seçimini etkileyen faktörler. Bir firma finanslama politikasının belirlenmesinde firma değerinin arttırılmasını düşünmektedir. Finanslama politikasında yapılacak değişikliklerin firmanın değerini artmasını ister. Borç ya da öz sermaye ile finanslama kararının verilmesinde firmanın hisse senetlerinin değerine yapacağı katkı hesaplanılmaya çalışılır. Ayrıca borçlanmanın;

Kredi olarak alınan fonların serbestçe kullanılması yönünde yararı
Kredi ödenen faiz ve giderlerin yaratacağı vergi üstünlükleri,
Kredi kullanmanın kârlılığı arttırıcı müspet etkileri,
Kredilerin fonları kısım kısım kullanma sağlayarak fonların atıl kalmasını önleyici etkileri,
Ekonomik şartlardaki değişmelerin sağlayıcı olumlu sonuçlar olarak çeşitli katkıları bulunmaktadır.

Borçlanma ya da sermaye yolu ile finanslama kararının verilmesi kadar önemli bir konuda borçlanmanın yapılacağının belirlenmesidir. Çünkü borçlanma yapılacak finans kaynakları birbirinden değişik özelliklerde ve oldukça çeşitlidir.

Çeşitli kaynaklar arasında seçim yapmada ve uygun bileşimin elde edilmesinde gözönünde tutulacak ilkeler; uygunluk, risk, finansal kaldıraçtan yararlanma, maliyet, esneklik, kontrol ve zamanlama gibi başlıklar altında toplanmaktadır.

İşletme Sermayesi Finansmanında Kaynak Seçimini Etkileyen Faktörler — İşletme Sermayesi Finansmanı

A) Uygunluk

Fonların sağlandığı kaynakların özelliği ile yatırıldığı varlıkların uyum içerisinde olmasısır. Kısa vadeli kaynaklarla sabit varlıkların finanse edilmesi halinde uyum sağlanamamış olacaktır. Sabit varlıklar bir yıldan daha uzun sürede paraya dönüşebileceğinden, sabit varlıkların paraya dönüşmesinden önce kısa vadeli borçları ödemek gerekecektir. Firma bu durumda ya yeniden bulacak ya da likidite sıkıntısının sonuçlarına katlanacaktır.

Yatırılan varlıklardan fon sağlama geciktiğinde fonların ödenmesinde güçlükler doğacak kaynak kullanımında uygunluk sağlanamamış olacaktır.

B) Risk

Finansal bünyede borca yer verme kârlılığı arttırdığı gibi borçlar kısa vadeli olanların artması kaldıracın etkisini dah da arttıracaktır. Ancak bu tür finanslama, riskin artması nedeniyle firmanın iflasına dahi neden olabilir. Özellikle satışları istikrarsızlık gösteren, faaliyetleri büyük ölçüde dalgalanan firmalar yukarıda belirtilen biçimde finasman yolunu seçtiklerinde riskleri artacaktır. Bu tür firmalar finans riskini dengelemek için öz kaynaklara dayalı finanslamaya ağırlık vermelidir.

C) Maliyet

Kaynakların özelliğine, kullanılış biçimine bağlı olarak, kullanılan fonların maliyetleri de değişmektedir. Kredinin kullanılabilmesi amacıyla hazırlık aşamasında yapılan giderler, iptek ve teminat verilmesi halinde katlanılacak harcamalar, kredilerin ödenmesi şartları içinde ödemesiz devrelerin bulunup bulunmamaması, fazi ödemelerinin kredi kullanımında peşin yapılması ya da gelecek dönemlerde verilmesi, vergi tasarrufu sağlanması gibi işlemler kredinin gerçek maliyetini etkilemektedir.

D) Finansal Kaldıraçtan Yararlanma

Firma bünyesinde borca yer vermek suretiyle kârlılığını arttıtmaktadır. Kullandığı borca karşılık katlandığı maliyetin üzerinde kazanç sağlayan firmalar finansal kaldıraçtan yararlanmaktadır. Ancak bu etkinin de bir sınırı vardır. Borç miktarı aarttıkça tasarruf riski artacağından ilave kullanılacak kredilerin maliyet i daha yüksek olacak dolayısıyla finansal kaldıraç etkisi belli bir noktadan sona tersine dönecektir.

E) Esneklik

Fonların kullanılmasında daha rahat davranılması esneklik olarak kabul edilir. Atıl fonların ortaya çıkması durumunda atıl fonları kullanarak borçların ödenebilme avanstajı vermesi esnek olamyı göstermektedir

Uzun vadeli kredilerin tercih edilmesi halinde esneklik kabiliyeti azalmaktadır. Uzun vadeli kredilerle sağlanan fonlar uzunca bir süre firmanın kullanımında kalacağından belirsizlik payı yüksektir. Bu tür kredi kullandıran kuruluşlar çok defa kredinin kullandırımını kontrol etmek amacıyla sınırlandırıcı işlemlere giderler. Sınırlandırıcı işlemlerde esnekliğin kaybolmasına neden olur. Kısa vadeli kredilerin geri ödeme süresi daar olduğundan, bu tür kaynakların kendisini ödemesi de kolay olur.

F) Kontrol ve Yönetim Paylaşılması

İhtiyaç duyulan fonların kredi biçimindekullanılması yeni ortak ve yönetimi başkalarıyla paylaşmama gibi üstünlük sağlar. Kredi sözleşmelerine konulan hükümlerle yönetimin serbest kalması engellenebilmeltedir. Bu durum uzun vadeliş krediler için geçerli olup, kısa vadeli kredilerle geri ödeme yakın olduğu için sınırlandırmaya gidilmrmrktedir.

Kısa süreli kaynaklar krediyi veren kurumlarca da bazen tercih edilmektedir. Kredi taleplerinin yüksek olduğu dönemlerde sık sık yenilenen kısa vadeli kredi verme krfedi kurulışlarınca da tercih sebebidir. Özellişkle kredi faizlerinin dalgalandığı dönemde belirsizliği azaltmak için ve fonların kontrolünü yenileyerek sağlamak amacıyla tercih tercih edilebilir.

G) Zamanlama

Zamanlama, firmaların fon ihtiyacı duyduklarında rahatlıkla ve elverişli şartlarda kredi bulma imkanıdır. İhtiyacın ortaya çıkışından evvel fonların hazır edilmesi atıl kalmaya neden olur. İhtiyaç duyulduğunda fon bulunamaması da ödemeleri geciktirerek firmayı zor durumlara sokabilir.

Sermaye piyasası kısa ve uzun vadeli araçları ile geliştiğinde iyi işler duruma geldiğinde firmalar da sermaye piyasasından fonları uygun zamanlarda sağlayabileceklerdir.

Finansmanda hangi tür kaynağın kullanılacağının seçimi, yukarıda açıklanan uygunluk, risk, maliyet, finansal kaldıraçtan yararlanma, esneklik, kontrol ve zamanlama şeklinde formüle edilen etmenlerin veya kriterlerin uzmanlaştırılmasına bağlıdır.

Bu uzmanlaştırmalar da aşağıdaki faktörler dikkate alınacaktır.

1- Genel Ekonomik Durumla İlgili Faktörler